Poważny rozwój nastąpił w górnictwie i hutnictwi e . Na organizację produkcji w tym zakresie niemały wpływ miały kapitał i energia przedsiębiorców mieszczańskich
Masowo zakładano kuźnice. W drugiej połowie XVI w. liczba ich w Koronie sięgała 300. Najwięcej było w Zagłębiu Staropolskim w Górach Świętokrzyskich; sporo – w zagłębiu częstochowskim, powiązanym blisko z oddzielonym linią graniczną zagłębiem górnośląskim. Po obu brzegach Baryczy, na Śląsku i w Wielkopolsce, powstały kuźnice oparte na rudzie darniowej. Liczne informacje o tych kuźnicach oraz ciekawy opis pracy górnika i hutnika zawiera wydany w 1612 r. w Krakowie poemat Ślązaka Walentego Rozdzieńskiego pt. Officina ferraria.